Info
Vrouw, macht en muziek in het Italië van de 17e eeuw.
In het lecture concert ‘Het oor van Artemisia’ verdiepen we ons in het bijzondere leven dat Artemisia Gentileschi heeft geleid en gebruiken de steden waar ze gewoond en gewerkt heeft als leidraad voor het verhaal. Ook zal er muziek klinken die zij ook zelf gehoord moet hebben; werken van bekende componisten als Francesca Caccini uit Florence en Barbara Strozzi uit Venetië, maar ook van componerende vrouwen die in Noord-Italiaanse kloosters verbleven. En uiteraard ontbreekt - net als in de expositie - het werk van mannelijke tijdgenoten niet, zodat een fraai beeld ontstaat van het muzikale landschap in de tijd van Artemisia.
Artemisia Gentileschi (Rome, 1593 - na 1654) was één van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Italiaanse schilderkunst uit de zeventiende eeuw. Als vrouw manifesteerde zij zich in een mannenwereld, zonder zich te conformeren. Daarom wordt zij in latere tijden een symbool van de strijd tegen het patriarchaat.
Artemisia ging al jong in de leer bij schilder Agostino Tassi (1578-1644). Deze man misbruikte haar echter op 18-jarige leeftijd, maar weigerde vervolgens met haar te trouwen, maatschappelijk gezien het ergste wat een jonge vrouw in die tijd kon overkomen: geen maagd en dus geen potentiële huwelijkskandidaat meer. Haar familie liet het er niet bij zitten en spande een rechtzaak aan, die ze wonnen. Maar deze gebeurtenis heeft haar onmiskenbaar gevormd en het is misschien wel hierdoor dat zij kans zag om, ambitieus en daadkrachtig als ze was, in slechts enkele jaren een fantastische carrière als zelfstandig kunstenaar op te bouwen.
Tentoonstelling
Van 26 september 2021 tot en met 23 januari 2022 organiseert Rijksmuseum Twenthe een prachtige tentoonstelling rond het leven en werk van barokschilder Artemisia Gentileschi (1593-na 1654).
Uitvoerenden
Het repertoire van sopraan Johannette Zomer beslaat ruim vijf eeuwen muziekgeschiedenis, maar zij wordt internationaal vooral gezien als een van de belangrijkste vocalisten op het gebied van muziek uit de barokperiode. Met theorbist Fred Jacobs maakte zij voor het label Channel Classics een serie cd’s gewijd aan de 17e-eeuwse liedkunst uit Italië, Frankrijk en Engeland. Fred Jacobs is specialist in het oeuvre voor luit en theorbe uit de 17e eeuw en is als docent verbonden aan het Conservatorium van Amsterdam. Voor het concert van vandaag voegt gambiste Susanne Braumann zich bij dit duo. Zij maakte met Fred Jacobs opnamen van werk van Marin Marais en verder is zij regelmatig te gast bij bekende barok-ensembles voor uitvoeringen van muziek van Monteverdi tot Haydn.
Lezing Ben Coelman
Bij de uitvoeringen in Zutphen, Amersfoort, Ede, Deventer, Utrecht en Enschede zal het concert worden gecombineerd met een lezing door Ben Coelman. Ben Coelman is sinds 1997 werkzaam is bij de Nederlandse Reisopera waar hij momenteel coördinator educatie is. Daarnaast is hij als programmeur kamermuziek verbonden aan het Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede.